Пченката е едно од првите житни култури што човекот започнал да ги одгледува. Се бере кога не е доста зрело, односно зрната не се суви и тврди, што значи дека процесот на преобразување на шеќер во скроб не е завршен. Може да се јаде варена, печена, како додаток на многу салати, или како гарнир. Во минатото, многу се јадеше пченка, или леб од пченкарно брашно, за појадок беше задолжителен качамакот, исто така направен од ова брашно.
Примитивните земјоделци уште пред 10 000 години садеа најквалитетни сорти на пченка за да ги подобрат својствата на теосинтот, дивиот предок на пченката. Потекнува од Северна и Јужна Америка, и е особено ценета кај Маите кои дури имаа бог посветен на пченката, со која исто така се тргуваше. Тие ја донеле во Европа од Шпанија во 1493 година, додека на Балканот почнала да се одгледува во 17 век. Пченката е сè уште главна храна во многу делови на светот и ги надминува пченицата и оризот со производство.
Но, треба да се напомене дека не секоја пченка е наменета за човечка потрошувачка. Дел од производството на пченка се користи како добиточна храна и дел за преработка во разни обласни гранки на индустријата.
За човечката исхрана, најчесто се користи шекерната пченка со чие готвење се ослободува ферулна киселина, која е лековита супстанција. Има 86 калории во 100 грама, богата е со растителни влакна, природен скроб и витамин Б1, што е неопходно за правилно функционирање на мозокот. Затоа, се препорачува пченката да се јаде редовно за да се спречи појава на сенилност. Го штити организмот од кардиоваскуларни заболувања, го зачувува видот, спречува анемија, помага при болки во мускулите и редовно е на менито на спортисти. Исто така, ја подобрува концентрацијата, го зајакнува нервниот систем, ги чисти крвните садови, дигестивниот тракт и е одличен диуретик, така што научниците ја класифицираат како супер храна.
Интересно е што замрзнатата пченка не ги губи своите својства со длабоко замрзнување, така што може да се подготви на ист начин како кога е свежа или конзервирана. За разлика од другите зеленчуци, кои губат дел од своите хранливи материи со термичка обработка, само витамин Ц е делумно уништен со готвење или печење пченка, но се ослободуваат молекули со антиоксидантна активност, со што се зголемуваат неговите лековити својства. Инаку, искусните домаќинки советуваат дека, ако на киселата зелка, додадете еден грст сушена, минатогодишна пченка листот на зелката ќе остане јасен, убав и жолт во боја и нема да биде лигав.
Лековити својства
Во народната медицина, чајот од свилата на кочанот се користи како нежен диуретик, за отстранување на камен и песок од бубрезите и мочниот меур, против циститис, гихт, ревматизам, ревматоиден артритис… Конзумирањето на овој чај може да ја зголеми количината на екстракт од урина неколку пати за 24 часа, без негативни ефекти. Ова е важно за оние пациенти кои имаат проблем со задржување на водата. Научните истражувања докажаа дека свежата свилена пченка содржи маснотии и есенцијално масло, смола, гума за џвакање, алкалоид кој има способност да ги стегнува крвните садови, хлорофил, фосфорна киселина и многу калиум и манган.
Подготовката на чајот е едноставна: една лажичка добро исушена свила се прелива со врела вода, се остава да отстои пет до десет минути, а потоа се пие.
Покрај шеќерот во човечката исхрана, пченката се користи и за правење пуканки. Овој вид пченка содржи мала количина на вода, која кога се загрева се претвора во пареа и го присилува житото во експлозија што личи на бели цвеќиња. Пуканките имаат малку калории и брзо се варат, затоа се препорачуваат за диети, секако без премногу сол или препарати како путер и чоколада.
За крај ке ви дадеме еден рецепт за проја.
ПРОЈА
* 400 гр пченкарно брашно
* 200 мл млака вода
* 1 прашок за пециво
Подготовка: Истурете околу 200 мл млака вода во 400 грама брашно од пченка , прашок за пециво и една лажичка сол. Добро измешајте и истурете го во подмачкана тава .
Печете во загреана рерна на 230 степени Целзиусови за околу 15 до 20
минути. Кога ке се испече, може да се испрска со вода, да се покрие со кујнска крпа и да се остави да се излади.
Добар апетит
“Современо Земјоделство”
